Wyścig Pokoju był jedną z najważniejszych, o ile nie najważniejszą imprezą kolarską w Polsce okresu do 1989 r. Ważną nie tylko z pobudek czysto sportowych, ale przede wszystkich propagandowych, bo jego celem nadrzędnym było ukazanie pozytywnej, sportowej rywalizacji zawodników państw tzw.: “bloku wschodniego”. Wielu mieszkańców Lublina zapamiętało ten wyścig przede wszystkim przez pryzmat wspaniałej, samotnej ucieczki Ryszarda Szurkowskiego trwającej kilkadziesiąt kilometrów i zakończonej triumfalnym wjazdem na stadion Lublinianki. Był to 19 maja 1972 r.
XXV Wyścig Pokoju rozpoczął się 5 maja 1972 r. w Berlinie, a jego trasa złożona z XIV etapów prowadziła przez Pragę do Warszawy. Jednym z miast, które znalazło się na trasie słynnego wówczas wyścigu był Lublin będącym miejscem finiszu XIII etapu i startu ostatniego, etapu XIV.
Przed startem indywidualna tabela zwycięzców przedstawiała się następująco:
1. Nielublin (ZSRR),
2. Moravec (CSRS)
3. Kuehn (NRD)
…
22. Szurkowski
23. Polewiak
…
27. Krzeszowiec
…
38. Labocha
39. Kluj
W klasyfikacji drużynowej prowadziło ZSRR przed CSRS, NRD, Bułgarią, Francją, Polską, Włochami, Rumunią, Kubą, Węgrami, Finlandią, Norwegią i Maroko.
Bilety to wyjątkowe wydarzenie dystrybuowano w biurze Orbisu, w kasach WOSTiW i kasach stadionu na Wieniawie, a mimo swojej relatywnie wysokiej ceny, rozeszły się niemal natychmiast. Warto zaznaczyć, że finisz kolarzy na Lubliniance był najważniejszym punktem bogatego programu przygotowanym przez władze dla mieszkańców miasta.
Kalendarz tego dnia rozpoczynał się o godz. 14:30 od meczu piłkarskiego drużyn: RKS Motor Lublin i Petrolul Pioestii (pierwszoligowego zespołu z Rumunii). W przerwie spotkania można było obserwować pokazy akrobatyki sportowej przygotowanej przez LKS PZGS Spółdzielca, a po ostatnim gwizdku sędziego – skoki spadochronowe z samolotów na na murawę boiska, a w chwili kiedy pierwszy z ponad 600 kolarzy znajdzie się w odległości jednego kilometra od stadionu (około 17:00), wystrzelona została.. kolorowa rakieta.
XIII etapu XXV Wyścigu Pokoju rozpoczął się o godz. 13:00 dn. 19 maja w Nowe Wsi, a po przebyciu przez peleton 162 km. miał zakończyć się pętlą po ulicach Lublina i finiszem na stadionie Lublinie. Trasa przebiegała przez: Jasionkę, Sokołów, Kamień, Nisko, Janów Lubelski, Kraśnik, Niedrzwicę Duża i Lublin, a w miedzy czasie organizatorzy przewidzieli lotne premier na 51 km. w Nisku oraz 113 km. w Kraśniku. Pętla uliczna w Lublinie przebiegała przez: Al. Kraśnicką, Al. PKWN, ul. Narutowicza, Osterwy, Krakowskie Przedmieście, Wieniawską, Króla Stanisława Leszczyńskiego.
Ta “ostrym starcie” w Nowej Wsi pod Rzeszowem stanęło już tylko 61 zawodników (po usunięciu przez komisję sędziowską fina Uusivirta za użycie “niedozwolonych środków pobudzających”) i po zaledwie 5 km. peleton podzielił się na dwie grupy, a wśród nich kolejne ataki podejmowali Polacy. Pierwszą premię lotną zlokalizowaną w Nisku zwyciężył Bułgar Martinow.
Na 97 km. Ryszard Szurkowski podjął decyzję o oderwaniu się od grupy. Jak się okazało decyzja była bardzo słuszna, bo już na kolejnej lotnej premii w Kraśniku (113 km. trasy) miał 2 minuty przewagi nad jadącym jako drugi Włochem Lussignoli. Po blisko 70 km. samotnej ucieczki, Szurkowski przejechał triumfalnie ulicami Lublina i ku uciesze blisko 25 tysięcznego tłumu – wjechał na żużlową bieżnię stadionu Lublinianki. Dopiero 4 minuty po nim, na mecie zameldował się drugi Moravec i trzeci Nielubin.
Dzień później (tj. 20 maja) rozpoczął się ostatni, XIV etap Wyścigu Pokoju. O godz. 12:40 po wystąpieniu I Sekretarza KM PZPR Mieczysława Stępnia, sprzed gmachu Komitetu Wojewódzkiego PZPR znajdującego się przy Al. Racławickich rozpoczęła się trasa do warszawskiego Stadionu X-lecia, przebiegająca przez: Garbów, Markuszów, Kurów, Żyrzyn, Puławy (pierwszy lotny finisz), Dęblin i Karczew. Zwycięzcą liczącego 170 km. etapu był 23-letni wówczas reprezentant Czechosłowacji Vlastimil Moravec.
Triumfatorami XXV Wyścig Pokoju byli:
1. Moravec (CSRR) z czasem 47:41:25 godz.
2. Nielubin (ZSRR) z czasem 47:41:27 godz.
3. Kuehn (NRD) z czasem 47:42:38 godz.
…
17. Ryszard Szurkowski z czasem 47:49:48 godz.
..
22. Czesław Polewiak z czasem 47:56:44
..
37. Stanisław Labocha z czasem 48:08:18 godz.
38. Lech Kluj z czasem 48:09:35 godz.
Klasyfikacja drużynowa:
1. ZSRR
2. CSRR
3. NRD
4. Bułgaria
5. Francja
6. Polska
7. Włochy
8. Kuba
9. Rumunia
10. Węgry
11. Norwegia
12. Maroko.
Klasyfikację na Najaktywniejszego Kolarza Wyścigu wygrał Ryszard Szurkowski.
